Một biên dịch viên chuyên nghiệp cần sở hữu điều gì? Thông thạo cả hai ngôn ngữ nguồn và đích? Kỹ năng quản lý thời gian không chê vào đâu được? Hay là kỹ năng tìm kiếm thượng thừa? Đúng hết, nhưng chưa đủ. Dịch máy và hệ thống trí tuệ nhân tạo như ChatGPT rồi một ngày nào đó có thể thay thế con người trong thời đại Công nghệ 4.0 này. Chính vì vậy chúng ta phải đạt thêm những kỹ năng mà robot không làm được.

Scripted by
Tue Nguyen

Vậy thì phải làm gì để trở thành một biên dịch viên thành công trong thị trường vốn cạnh tranh khốc liệt này? Với kiến thức chuyên môn về Công cụ CAT và QA, bạn hoàn toàn có thể đảo ngược tình thế. Ở bài blog trước, chúng tôi đã hướng dẫn những bước cơ bản để bạn có thể dịch trên Trados. Giờ là lúc lên trình!

Chuẩn bị

Để bắt đầu quá trình Đảm bảo chất lượng (QA), bạn cần xem lại Cài đặt QA cho ngôn ngữ Đích.

Mặc dù Trados có bật một số tùy chọn mặc định sẵn để tiện cho bạn, nhưng vẫn cần lưu ý rằng mỗi ngôn ngữ đều có quy tắc ngữ pháp và từ vựng riêng. Một chút biến tấu sẽ giúp quá trình QA của bạn hiệu quả hơn. Nói chung thì sau đây là những điều bạn cần chú ý:

• Kiểm tra theo từng phân đoạn: Bạn nên kiểm tra lại nếu văn bản nguồn và đích giống nhau hoặc có sự chênh lệch về độ dài quá lớn. Hãy sử dụng các tùy chọn này và xác định chính xác các vấn đề trong bản dịch.

• Không nhất quán: Bật tùy chọn này để kiểm tra xem các văn bản nguồn giống nhau có được dịch giống nhau không. Bạn cũng có thể thấy thêm 2 tùy chọn kiểm tra những từ vô tình bị trùng lặp và những câu có độ match một phần chưa được chỉnh sửa (đây là bản dịch lấy từ Translation Memory và hầu như trường hợp nào cũng cần phải chỉnh sửa).

• Dấu câu: Hầu hết các ngôn ngữ đều không có dấu cách ở cuối câu hoặc trước dấu chấm câu. Đánh dấu vào các ô này để kiểm tra những lỗi cẩu thả.

• Số: Hãy tưởng tượng xem bệnh nhân sẽ thế nào nếu bác sĩ kê hai viên thuốc một ngày mà bạn lại dịch là ba? Chọn ngay các tùy chọn sau đây để bệnh nhân (và bạn) không mang họa vào người nhé.

• Kiểm tra thuật ngữ: Nếu bạn có thêm Termbase (Cơ sở thuật ngữ) thì đừng quên bật tùy chọn này để kiểm tra xem đã dịch đúng thuật ngữ có sẵn chưa nhé.

Sau khi đã điều chỉnh những nội dung cần thiết, hãy lưu Cài đặt QA bằng cách bấm vào "Export Settings" (Xuất cài đặt) như bên dưới. Bạn cũng có thể "Import Settings" (Nhập cài đặt) để chạy QA cho những dự án khác.

Chạy "Verify" (Kiểm tra)

Nhấn nút này (hoặc phím F8 trên bàn phím) để chạy kiểm tra trên Trados dựa trên những tiêu chí bạn đã xác định trong phần Cài đặt QA. Quá trình này sẽ mất một lúc, tùy vào số lượng từ của dự án. Sau khi chạy xong, bạn có thể sẽ thấy rất nhiều lỗi và cảnh báo trong thẻ Messages (Tin nhắn). Lúc này bạn nên làm như sau:

• Đọc từng tin nhắn để xác định vấn đề trong một phân đoạn;
• Bấm vào từng tin nhắn để nhảy đến phân đoạn có vấn đề;
• Kiểm tra lại bản dịch và chỉnh sửa nếu cần thiết.

Những người mới sử dụng có thể thấy khó hiểu nội dung của tin nhắn báo lỗi. Bạn cũng có thể bấm hai lần vào từng tin nhắn để hiện cửa sổ riêng, đọc phần Problem Description, Description (Mô tả vấn đề) rồi sửa Target Segment Content (Nội dung trong phân đoạn đích) tương ứng. Đảm bảo đọc hết tất cả tin nhắn cho đến khi bản dịch của bạn không còn lỗi nào nhé.

Một điều nữa bạn cần lưu ý đó là những cảnh báo này chỉ cho thấy vấn đề CÓ KHẢ NĂNG LÀ LỖI trong bài dịch của bạn mà thôi, tức là những cảnh báo này có thể chỉ là "Lỗi giả" - hoặc đơn giản là báo động giả. Bạn chỉ cần bỏ qua và đi tiếp đến tin nhắn sau hoặc nhấp chuột phải vào tin nhắn đó và chọn "Ignore Message" (Bỏ qua tin nhắn) để xóa khỏi danh sách. Sau đây là một số Lỗi giả để bạn tham khảo.

"Dần dần" hoặc "từ từ" là từ láy trong tiếng Việt, không phải lỗi lặp từ. QA Checker sẽ luôn báo lỗi này, dù cho nhiều ngôn ngữ cũng có trường hợp lặp từ. Nhưng cẩn thận vẫn hơn đúng không?

QA Checker sẽ báo nếu thứ tự tag không chính xác. Nhưng trong trường hợp này, thứ tự của danh từ "thành tựu" và tính từ "xuất sắc" đã được đảo lại để phù hợp với ngữ pháp tiếng Việt. Vì vậy vị trí của các cặp tag tương ứng cũng được đảo lại.

KẾT LUẬN

Đến đây chắc bạn đã quen với những tính năng cơ bản của QA Checker, công cụ QA được tích hợp trên Trados. Bài viết ngắn này không thể nói hết tất cả các trường hợp sử dụng và cài đặt chi tiết hơn như là Regular Expression (Cụm từ biểu đạt thông thường). Để trở thành biên dịch viên chuyên nghiệp, bạn phải liên tục cố gắng cải thiện bản thân. Một mẹo đó là bạn có tìm kiếm trên mạng và áp dụng vào thực tế. Hoặc trực tiếp tham gia vào đội ngũ dịch thuật chuyên nghiệp của chúng tôi, đọc bài viết hoặc theo dõi chúng tôi trên mạng xã hội. Vừa được trả tiền khi làm việc với chúng tôi vừa được Đội ngũ PM và LQA của chúng tôi hỗ trợ thì bạn còn ngại gì mà không đăng ký ngay. Đừng lười nữa, viết mail gửi đến cs_hsvn@hansem.com ngay thôi!