Chuyện – Truyện

Zing News có một bài viết với tiêu đề mà mình khá ấn tượng với lối chơi chữ của tác giả Mộc Uyển, “Truyện ma hay chuyện lòng người”. Nếu không cố ý nhấn nhá đọc đúng chính tả thì phát âm của hai từ này gần như giống hệt nhau. “Chuyện” chỉ sự việc được kể lại còn “truyện” là những gì được viết ra và mang tính hệ thống. Như tiêu đề trên “truyện ma” chính là truyện chữ và “chuyện lòng người” chính là câu chuyện được kể lại.

Giành – Dành

Đây cũng là một cặp từ “gây lú” phổ biến. Nếu “dành” mang nghĩa tươi sáng, tức là “để dành”một cái gì đó hoặc “dành cho” một đối tượng nào đó, thì “giành” lại mang nghĩa tiêu cực hơn một chút, nó chỉ sự “tranh giành” hoặc phải đổ công sức để “giành” được một cái gì đó. Một mẹo để phân biệt cặp từ này nữa, đó là “dành” chỉ sử dụng khi một vật thuộc sở hữu của bản thân, còn “giành” thì ngược lại, không thuộc sở hữu của bản thân.

Một mẹo để phân biệt cặp từ này nữa, đó là “dành” chỉ sử dụng khi một vật thuộc sở hữu của bản thân, còn “giành” thì ngược lại, không thuộc sở hữu của bản thân.

Dịu – Diệu

Đây là cặp từ mà người dân Nam bộ sẽ không thể phân biệt nếu không nhìn mặt chữ hay ngữ cảnh! Tuy nhiên, hai tính từ này ngoài phát âm giống nhau thì không có điểm tương đồng nào nữa. “Dịu” là tính từ chỉ sự dễ chịu, nhẹ nhàng trong khi “diệu” ý chỉ một điều gì đó “rất hay”, rất “kỳ diệu”.

“Dịu” là tính từ chỉ sự dễ chịu, nhẹ nhàng trong khi “diệu” ý chỉ một điều gì đó “rất hay”, rất “kỳ diệu”.

Mùi – Muồi

Lại một cặp từ khác mà người nam bộ chịu thua! Cũng tương tự “dịu - diệu”, ngoại trừ cách phát âm giống nhau, hai từ này mang ý nghĩa hoàn toàn khác nhau. “Mùi” là danh từ chỉ “mùi hương” có thể cảm nhận qua khứu giác, còn “muồi” là tính từ chỉ độ chín của một sự vật, hiện tượng.

Nguyên nhân dẫn đến nhầm lẫn

Do tính chất “đọc sao ghi vậy” của tiếng Việt, ta sẽ có xu hướng viết theo cách phát âm của địa phương nơi mình sinh sống. Điển hình như một số tỉnh miền Bắc sẽ phát âm “ch/tr”, “d/gi” giống nhau, miền Nam sẽ không có sự phân biệt giữa vần “iu/iêu”, “ui/uôi”, v.v.

Điển hình như một số tỉnh miền Bắc sẽ phát âm “ch/tr”, “d/gi” giống nhau, miền Nam sẽ không có sự phân biệt giữa vần “iu/iêu”, “ui/uôi”, v.v.

.

Giải pháp:

Về mặt ngữ nghĩa những cặp từ đồng âm này đều đúng chính tả. Để biết cách dùng đúng, ta cần xét đến ngữ cảnh và trường hợp sử dụng như đã ví dụ ở trên. Bạn cũng có thể tìm hiểu quy tắc viết chính tả trong tiếng Việt để có cơ sở ghép từ phù hợp.

Bạn có thể tham khảo quy tắc chính tả ở những trang sau:

• https://download.vn/mot-so-quy-tac-viet-chinh-ta-trong-tieng-viet-38202
• http://mocaybac.edu.vn/thkhanhthanhtan2/chuyen-mon/luat-chinh-ta-tron-bo-quy-tac-chinh-ta-tieng-viet.html

Như đã nhắc đến ở phần 1, bạn có thể tận dụng tính năng sửa lỗi chính tả trên phần mềm Word, Google Tài liệu... khi soạn thảo văn bản.

Từ điển cũng là một nguồn mà bạn có thể tra từ, tuy nhiên bạn cần tìm hiểu độ uy tín của nguồn trước khi sử dụng nhé.

Một cách gián tiếp để cải thiện khả năng viết đúng chính tả chính là đọc! Đọc sách báo không những giúp bạn tăng cường kiến thức mà vốn từ của bạn cũng sẽ dần dần được mở rộng.

Kết luận:

Từ có thể được phát âm khác nhau theo từng vùng nhưng chính tả thì chỉ có một. Để gìn giữ được sự trong sáng của tiếng Việt, ta cần ý thức rõ điều này và không cố ý viết sai chính tả, khiến nó trở nên phổ biến và lan rộng, điều này sẽ để lại hậu quả khôn lường cho thế hệ sau cũng như làm tiếng Việt bị mai một.

Hansem Việt Nam tự hào sở hữu đội ngũ biên dịch có nền tảng ngôn ngữ học chuyên sâu, sẵn sàng cung cấp các nội dung bản địa hóa chất lượng cao, không chỉ truyền tải được thông điệp gốc mà còn sáng tạo để phù hợp với từng nền văn hóa khác nhau. “Nâng niu từng câu chữ. Hansem Việt Nam mang thông điệp của bạn vươn ra thế giới.”

Together, let us celebrate the beauty and integrity of the Vietnamese language and ensure its enduring legacy for generations to come. Trust Hansem Vietnam to be your language partner in this vital journey.