Chất lượng của bản dịch y tế luôn cần được chú trọng vì sẽ ảnh hưởng đến sự an toàn và lòng tin của bệnh nhân cũng như những hệ lụy pháp lý có thể phát sinh. Chính vì thế, các biên dịch viên y tế cần phải tuân thủ các phương pháp dịch thuật trong lĩnh vực này.

1. Hiểu rõ nội dung cần dịch

Chất lượng của bản dịch chủ yếu phụ thuộc vào mức độ hiểu về văn bản nguồn của người thực hiện việc chuyển ngữ. Tuy nhiên, để hiểu rõ nội dung của phiếu đồng thuận, báo cáo sức khỏe hay các thủ thuật phẫu thuật cũng không hề dễ dàng vì trong môi trường y tế có nhiều thuật ngữ và từ viết tắt. Nhưng đừng lo, những cách dưới đây sẽ giúp bạn vượt qua trở ngại này.

• Đọc thật nhiều tài liệu y tế: Đọc là một cách vô cùng hiệu quả để nâng cao kiến thức về sức khỏe và làm quen với các thuật ngữ y tế. Tuy nhiên, không phải mọi nguồn thông tin đều đáng tin cậy nên bạn phải biết lựa chọn khôn ngoan. Các trang web đáng tin cậy là những trang web chỉ cung cấp thông tin y tế đã được xác thực chứ không đưa ra chẩn đoán hoặc cách điều trị. Bạn có thể tham khảo một số trang web như WHO, Mayo Clinic hoặc Healthline. Ngoài ra, YouMed, Hello Bacsi và trang web của Cổng thông tin Bộ Y tế đều là những trang web vô cùng hữu ích dành cho các độc giả Việt Nam.
• Nghiên cứu kĩ các thuật ngữ mới: Google Dịch hoặc các công cụ dịch máy khác giúp giảm bớt khối lượng công việc nhưng bạn không nên lạm dụng các công cụ này khi gặp thuật ngữ y tế. Khi gặp các khái niệm y tế phức tạp, bạn cần tham khảo từ điển y khoa đáng tin cậy như Vdict English – Vietnamese Medical Dictionary hoặc ProZ English to Vietnamese Medical (general) Translation Glossary. Bạn cũng có thể tìm sự trợ giúp từ bác sĩ biết ngôn ngữ bạn đang dịch hoặc hỏi "tiền bối" của mình để hiểu thêm về thuật ngữ đó.
• Tham gia các khóa học dịch thuật chuyên ngành y tế: Các khóa học dịch thuật y tế trực tuyến và ngoại tuyến hiện có mặt khắp thế giới. Những khóa học này không chỉ cung cấp kiến thức y khoa cơ bản để giúp bạn hiểu sâu hơn về môi trường y tế mà còn giúp nâng cao kỹ năng biên dịch/phiên dịch.
• Nhờ khách hàng/bác sĩ cung cấp thêm ngữ cảnh: Đôi khi việc thiếu ngữ cảnh sẽ gây khó khăn cho việc hiểu rõ văn bản nguồn. Nếu bạn nghe bác sĩ nói “The patient is positive” mà không giải thích gì thêm, sẽ rất khó để xác định ý của bác sĩ là “The patient’s condition is positive” (“Tình trạng của bệnh nhân rất khả quan”) hay “The patient’s COVID test report is positive” (“Kết quả xét nghiệm COVID của bệnh nhân là dương tính”). Các từ viết tắt cũng có thể mơ hồ và dẫn đến hiểu sai nếu ngữ cảnh không đủ rõ ràng. Ví dụ như “ED” có thể hiểu là “eating disorder” (“rối loạn ăn uống”), “thoái hóa khớp khuỷu tay” (“elbow disarticulation”) hay “emotional disorder” (“rối loạn cảm xúc”). Trong trường hợp này, bạn nên hỏi lại khách hàng hoặc bác sĩ để có thể mang đến bản dịch chính xác nhất.

2. Sử dụng bộ nhớ dịch thuật và cơ sở thuật ngữ

Công cụ CAT (Công cụ hỗ trợ dịch thuật bằng máy tính) đang dần phổ biến hơn trong ngành dịch thuật, mang theo sự hỗ trợ tuyệt vời của bộ nhớ dịch thuật và cơ sở thuật ngữ.

Bộ nhớ dịch thuật lưu trữ các tài liệu bạn đã dịch trước đây để bạn không phải dịch lại sau này còn cơ sở thuật ngữ thì giống một từ điển có tất cả các thuật ngữ mà bạn đã nghiên cứu. Hai người bạn này đảm bảo tính nhất quán trong các dự án bạn làm, giúp bạn tránh dịch sai và tiết kiệm thời gian.

Tuy nhiên, bạn cần cập nhật bộ nhớ dịch thuật và cơ sở thuật ngữ thường xuyên để đảm bảo không có thông tin đã cũ. Đối với bộ nhớ dịch thuật, bạn cần phải nhập tất cả tài liệu mình mới dịch vào và xem lại những tài liệu hiện có để kiểm tra lỗi. Bạn cũng nên thường xuyên thêm các thuật ngữ mới cũng như cập nhật bản dịch của thuật ngữ cũ trong cơ sở thuật ngữ của mình. Ví dụ như thuật ngữ “nurse” từng được dịch là “y tá” nhưng hiện nay, “điều dưỡng” mới là là cách dịch chính thức. Đại dịch Covid-19 cũng mang đến một số thuật ngữ mới như “coronavirus” (virus corona) và “social distancing” (giãn cách xã hội) nữa đấy.

Tại Hansem Việt Nam, chúng tôi có bộ nhớ dịch thuật và cơ sở thuật ngữ cho mọi loại dự án và mọi lĩnh vực dịch thuật được cập nhật sau mỗi dự án chúng tôi thực hiện. Bộ nhớ dịch thuật và cơ sở thuật ngữ của mảng y tế cũng không phải ngoại lệ. Với sự hỗ trợ này, chúng tôi có thể cung cấp các dịch vụ chất lượng, tiết kiệm thời gian và chi phí.

3. Kiểm tra kĩ trước khi nộp

Sai lầm là một phần không thể tránh khỏi trong quá trình dịch thuật, đặc biệt là trong một lĩnh vực khó như y tế. Do đó, việc nhờ người khác hoặc sử dụng công cụ để kiểm tra bản dịch của bạn là bắt buộc.

• Dùng tính năng QA: Các công cụ CAT cung cấp nhiều tính năng QA để kiểm tra bản dịch của bạn trước khi hoàn thiện thành phẩm cuối cùng. Với các tính năng này, bạn có thể kiểm tra tất cả các loại lỗi như sai số liệu, thiếu bản dịch, sai thuật ngữ, v.v.
• Dịch ngược: Dịch ngược là quá trình dịch văn bản đích trở lại ngôn ngữ nguồn, sau đó so sánh bản dịch ngược với văn bản nguồn để xem có sự khác biệt nào không. Quá trình này giúp bạn xác định bản dịch của mình đã truyền đạt đầy đủ ý nghĩa của văn bản nguồn hay chưa.
• Nhờ bác sĩ “thực thụ” kiểm tra: Các chuyên viên y tế có thể không phải lựa chọn phù hợp cho bước dịch nhưng lại đóng vai trò quan trọng trong việc hiệu đính hoặc kiểm tra thông tin y tế. Với kiến thức nền vững chắc, họ có thể phát hiện thông tin sai, thuật ngữ chưa đúng hoặc từ viết tắt bị dịch sai trong bản dịch.

Dịch thuật y khoa đòi hỏi người dịch phải có kỹ năng và trình độ cao để đảm bảo nội dung dịch chính xác, rõ ràng và đúng quy định. Công việc này cần những dịch giả chuyên nghiệp như dịch giả tại Hansem Vietnam thực hiện bới chúng tôi luôn tuân thủ các nguyên tắc trong dịch thuật y tế. Các dịch vụ chuyên nghiệp và được chứng nhận của chúng tôi đảm bảo đem lại sản phẩm chất lượng mà bạn đang tìm kiếm. Hansem Vietnam luôn sẵn sàng giúp bạn mang đến một dịch vụ chăm sóc tốt nhất cho bệnh nhân.